آکنه چیست و چرا روی پوست ظاهر می شود؟
آکنه یک بیماری پوستی شایع است و زمانی ایجاد می شود که فولیکول های مو با چربی و سلول های مرده پوست مسدود شوند. غدد سباسه، غدد کوچکی هستند که در نزدیکی سطح پوست قرار دارند و به فولیکول های مو متصل هستند. فولیکول های مو سوراخ های کوچکی روی پوست هستند که مو از آن ها رشد می کند. وظیفه غدد سباسه، چرب کردن مو و پوست برای جلوگیری از خشک شدن است؛ این کار را با ترشح ماده ای روغنی به نام سبوم (چربی پوست) انجام می دهند. در آکنه، غدد سباسه مقدار زیادی سبوم تولید می کنند. این سبوم اضافی با سلول های مرده پوست ترکیب شده و در داخل فولیکول یک پلاگ تشکیل می دهند. اگر این پلاگ نزدیک به سطح پوست باشد، باعث برآمدگی کوچکی می شود که به آن جوش سرسفید می گویند. اما اگر پلاگ به سطح پوست باز شود، با اکسید شدن، به شکل جوش سرسیاه در می آید. باکتری های طبیعی و بی ضرری که روی پوست زندگی می کنند، ممکن است فولیکول های مسدود شده را آلوده و عفونی کنند. این عفونت می تواند به ایجاد پاپول، پوسچول، ندول یا کیست منجر شود. اگرچه آکنه بیشتر در میان نوجوانان دیده می شود، اما ممکن است افراد در سنین مختلف را تحت تأثیر قرار دهد.
علل ایجاد آکنه
آکنه می تواند تحت تأثیر عوامل متعددی ظاهر شود که شامل تغییرات داخلی بدن و عوامل خارجی محیطی است.
- تغییرات هورمونی: آکنه دوران نوجوانی معمولاً با افزایش سطح هورمونی به نام تستوسترون مرتبط است که در دوران بلوغ ترشح آن افزایش پیدا می کند. غدد چربی پوست به تغییرات هورمونی بسیار حساس می باشند. افزایش تستوسترون می تواند باعث تحریک این غدد شود تا مقدار بیشتری سبوم نسبت به نیاز طبیعی پوست تولید کنند. همچنین زنان بیش از مردان مستعد ابتلا به آکنه در دوران بزرگسالی هستند. این مسئله تا حد زیادی می تواند به تغییرات هورمونی مرتبط باشد که بسیاری از زنان در دوره های خاصی از زندگی خود مانند دوران قاعدگی، بارداری و یا به هنگام ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آن را تجربه می کنند.
- عوامل ژنتیکی: آکنه می تواند زمینه خانوادگی داشته باشد. اگر والدین شما به آکنه مبتلا بوده باشند، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز آن را تجربه کنید. بر اساس یک مطالعه، اگر هر دو والدین شما سابقه آکنه داشته باشند، احتمال ابتلا به آکنه شدیدتر و در سنین پایین تر افزایش می یابد. همچنین مشخص شده است که اگر یکی از والدین یا هر دو در بزرگسالی به آکنه دچار شده باشند، خطر ابتلای شما به آکنه در دوران بزرگسالی نیز بیشتر خواهد بود.
- برخی داروها و مواد آرایشی: داروهایی مانند استروئیدها، لیتیوم (برای درمان افسردگی و اختلال دوقطبی) و برخی داروهای مصرفی برای درمان صرع، ممکن است آکنه را تشدید کنند. برخی مواد آرایشی نا مرغوب نیز به تشدید آکنه کمک می کنند.
- رژیم های غذایی نامناسب: مصرف غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا می تواند به ایجاد یا تشدید آکنه کمک کند. همچنین سیگار کشیدن نیز سبب تشدید آکنه می شود.
روش های جلوگیری از بروز آکنه
خوشبختانه اقداماتی وجود دارد که می توانید برای درمان آکنه های فعلی و پیشگیری از بروز مجدد آن ها، استفاده کنید.
- استفاده از مرطوب کننده: مرطوب کردن پوست یکی از ضروری ترین مراحل مراقبت از پوست است، به ویژه اگر از محصولات ضد آکنه استفاده می کنید که ممکن است باعث خشکی و پوسته پوسته شدن شوند. برای جلوگیری از این مشکل، از یک مرطوب کننده مناسب استفاده کنید که به کاهش خشکی پوست کمک کند. محصولاتی را انتخاب کنید که برچسب غیر کومدوژنیک دارند، چرا که این نوع محصولات منافذ پوست را مسدود نکرده و باعث آکنه نمی شوند. پیش از خرید، حتماً لیست مواد تشکیل دهنده محصول را با دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید برای پوستتان مناسب است.
- کاهش استفاده از لوازم آرایش: در زمان بروز جوش، بهتر است از استفاده بیش از حد کرم پودر یا رژگونه خودداری کنید. حتماً در پایان روز آرایش خود را کاملاً پاک کنید. سعی کنید از لوازم آرایشی بدون روغن و بدون رنگ استفاده کنید.
- شست و شوی صورت: برای داشتن پوستی تمیز و سالم، حتی اگر آکنه ندارید، شستن صورت دو بار در روز الزامی می باشد. این کار به حذف آلودگی ها، سلول های مرده و چربی اضافی از سطح پوست کمک می کند. شستشوی بیش از دو بار در روز لازم نیست و حتی ممکن است به پوست آسیب برساند. از آب گرم (نه داغ) و یک شوینده ملایم مخصوص صورت استفاده کنید. صابون های خشن، می توانند باعث تحریک بیشتر پوست شوند.
محصولات ضد آکنه و مکانسیم عملکرد آنها
درمحصولات ضد آکنه از مواد موثر گوناگونی استفاده می شود که مکانیزم های مختلفی برای اثربخشی دارند. لطفا توجه داشته باشید که اگر تمایل به استفاده از داروهای موضعی برای درمان آکنه دارید حتما از پزشک مشورت بگیرید.
- کاهش تولید سبوم: یکی از دلایل اصلی ایجاد آکنه، تولید بیش از حد سبوم است. ترکیباتی مانند زینک PCA و نیاسینامید می توانند ترشح چربی پوست را تنظیم کرده و با کاهش چربی اضافی، به بهبود ظاهر پوست کمک کنند.
- مهار رشد باکتری های مولد آکنه: برخی از باکتری ها در منافذ مسدود شده پوست تکثیر شده و باعث التهاب و ایجاد جوش می شوند. موادی مانند بنزوئیل پروکساید و روغن درخت چای به طور مؤثری این باکتری ها را از بین برده یا رشد آن ها را محدود می کنند.
- لایه برداری و حذف سلول های مرده پوست: سلول های مرده پوست در صورت تجمع می توانند منافذ پوست را مسدود کرده و موجب ایجاد جوش شوند. موادی مانند اسید سالیسیلیک و آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) با لایه برداری ملایم پوست، به باز شدن منافذ و حذف سلول های مرده کمک می کنند. اسید سالیسیلیک با لایه برداری سطحی پوست آسیب دیده و حل کردن سلول های مرده، به باز نگه داشتن فولیکول های مو کمک کرده و از انسداد آن ها جلوگیری به عمل می آورد.
- کاهش التهاب: آکنه معمولاً با التهاب همراه است که باعث قرمزی و تورم پوست می شود. ترکیبات ضد التهابی مانند آزلائیک اسید و نیاسینامید به کاهش التهاب و بهبود ظاهر پوست کمک می کنند.
- ترمیم و بازسازی پوست: برخی محصولات با ترکیباتی مانند رتینوئیدها (مشتقات ویتامینA ) یا ویتامین های C، فرآیند بازسازی سلول های پوستی را تسریع کرده و به محو شدن جای جوش و بهبود کلی بافت پوست کمک می کنند. استفاده از رتینوئید می تواند باعث رفع جوش های سرسیاه و سرسفید شده و از مسدود شدن منافذ جلوگیری کند.
کلید داشتن پوستی سالم و عاری از آکنه
خوب است بدانید برای انتخاب بهترین محصول، شناخت نوع پوست ضروری است. انتخاب محصول متناسب با نوع پوست و شدت آکنه، همراه با رعایت یک روتین مراقبتی منظم، راهی مطمئن برای دستیابی به پوستی سالم تر، شاداب تر و با طراوت است. برای مثال محصولات حاوی ترکیبات ملایم مانند نیاسینامید برای پوست های حساس مناسب تر هستند، در حالی که مواد قوی تر مانند بنزوئیل پروکساید و رتینوئیدها برای آکنه های شدیدتر توصیه می شوند. همچنین استفاده مداوم و منظم از این محصولات مطابق دستورالعمل، کلید دستیابی به بهترین نتیجه است ، اگر نیاز به خرید یا مشاوره دارید با تیم فنی یکتا شیمی آزما در ارتباط باشید.