آس سولفام پتاسیم

آس سولفام پتاسیم چیست؟

آس سولفام پتاسیم (Acesulfame Potassium) که یک افزودنی غذایی پرکاربرد است در صنایع غذایی به عنوان شیرین کننده مصرف می شود و در دنیای تجاری با نام E950 نیز شناخته می شود. این افزودنی یک شیرین کننده مصنوعی بدون کالری به حساب می آید که در انواع غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود؛ آسه سولفام پتاسیم شیرین کننده طبیعی در نظر گرفته نمی شود چرا که روش تولید آن شامل فرآیندهای سنتز شیمیایی می باشد. این ماده همچون سایر شیرین کننده های کم کالری و بدون کالری (مانند آسپارتام و سوکرالوز)، به شدت شیرین می باشد به طوری که حدود 200 برابر شیرین تر از شکر است؛ از این رو اضافه کردن مقدار کمی از آن برای شیرین کردن کفایت می کند. آسه سولفام می تواند در طیف گسترده دمایی، شیرینی خود را حفظ کند از این رو در محصولات غذایی گوناگون همچون نوشیدنی ها، شکلات ها، محصولات لبنی، آب نبات ها، دسرها و ... استفاده می گردد. این افزودنی پرکاربرد به راحتی در آب حل می شود و شیرینی غذا را افزایش می دهد، همچنین در بدن متابولیزه نمی شود و بدون جذب از طریق ادرار دفع می شود. از دیگر نام های این ماده می توان به Ace-K و Acesulfame K نیز اشاره نمود.

تاریخچه آس سولفام پتاسیم

این افزودنی به صورت کاملا اتفاقی در سال 1967 توسط شیمیدان آلمانی کارل کلاوس (Karl Claus) کشف شد. این شیمیدان در حین کار سعی داشت واکنشی بین دو ماده شیمیایی ایجاد کند و در هنگامی که در تلاش بود تا پودر سفیدی که به پیراهنش چسبیده بود را پاک کند، انگشت خود را به سمت دهانش برد و متوجه طعم شیرین دلپذیری شد. جالب است بدانید نحوه کشف آس سولفام پتاسیم همانند کشف ماده آسپارتام می باشد. این افزودنی غذایی شیرین به طور کلی شامل دو عنصر نیتروژن (N) و پتاسیم (P) می باشد که از یک اسید آلی (اسید سولفونیک) تولید می شود و با پتاس (پتاسیم هیدروکسید) در کنار یک کاتالیزگر ترکیب می شود و در نهایت یک پودر حاصل می شود. سپس خالص سازی شده و کریستال های سفید آسه سولفام پتاسیم حاصل می گردد.

فواید آس سولفام پتاسیم

این شیرین کننده دارای فوایدی برای سلامتی می باشد که در ادامه به توضیح برخی از آن ها می پردازیم.

1. مدیریت وزن

یک نوشابه متوسط حدودا حاوی 160 کالری می باشد که معادل 10 قاشق چای خوری شکر است. حال تصور کنید به جای مصرف نوشابه هایی که با شکر شیرین شده اند، از محصولاتی استفاده کنید که حاوی جایگزین شکر و یا به عبارتی آسه سولفام پتاسیم هستند. با جایگزین کردن این نوع از نوشابه ها مقادیر زیادی از کالری اضافی را از رژیم غذایی خود حذف می کنید از این رو می توان گفت Acesulfame K به مدیریت وزن با مصرف کالری کمتر کمک می کند.

2. حفظ پایداری در دمای بالا

این شیرین کننده حتی در دمای بالای 200 درجه سانتی گراد نیز، شیرینی خود را از دست نمی دهد و نشانه ای از تجزیه شدن از خود نشان نمی دهد. نوشیدنی های حاوی Acesulfame Potassium می توانند تحت تنظیمات پاستوریزاسیون استاندارد بدون از دست دادن شیرینی، تولید شوند. علاوه بر پایداری در طیف دمایی، این ماده دارای پایداری خوبی در pH های گسترده دارد.

3. طعم شیرین و خوشایندی را از خود ارائه می دهد

این افزودنی طعمی شیرین و دلپذیری دارد که از لحظه خوردن متوجه شیرینی دلچسب آن می شوید. این شیرین کننده یک اثر شیرین کنندگی هم افزایی نیز ایجاد می کند از این رو به طور معمول همراه با شیرین کننده های دیگر استفاده می شود. آسه سولفام پتاسیم به کاهش شیرینی ماندگار سوکرالوز و آسپارتام  نیز کمک می کند.

آیا افراد مبتلا به دیابت می توانند از محصولات حاوی آس سولفام پتاسیم استفاده کنند؟

مطالعات نشان داده استفاده از شیرین کننده های کم کالری و بدون کالری همچون آسه سولفام پتاسیم در افراد مبتلا به دیابت ممکن است به مدیریت قند خون آن ها کمک کند. انجمن های دیابت بیان کرده اند برای برخی از افراد مبتلا به بیماری های قندی و دیابتی که به مصرف روزانه محصولات شیرین شده با قند عادت کرده اند، استفاده از شیرین کننده های مصنوعی (بدون کالری و یا حاوی کالری کم) می تواند جایگزینی برای شیرین کننده های مغذی (همچون عسل و شکر) باشد. اگر این نوع از شیرین کننده ها به صورت متعادل (و نه بیش از حد) مصرف شوند و افراد کالری اضافی از منابع دیگر دریافت نکنند، می توانند سبب مدیریت قند خون شده و دریافت کلی کالری و کربوهیدرات را کاهش دهند.

آیا زنان باردار می توانند از محصولات حاوی آس سولفام پتاسیم استفاده کنند؟

به طور کلی دستورالعمل خاصی برای مصرف Acesulfame Potassium در دوران بارداری وجود ندارد و از آنجایی که سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) این ماده را ایمن اعلام کرده است، اکثر پزشکان این افزودنی را برای زنان باردار مشکل ساز به شما نمی آورند. با این حال تحقیقاتی نشان داده اند مصرف Ace-K ممکن است باعث زایمان زودرس زنان باردار شود. مشاهدات اخیر نشان می دهند نوزادان متولد شده از زنانی که محصولات حاوی آسه سولفام پتاسیم را هنگام بارداری مصرف کرده اند، ممکن است تمایلشان به خوردن غذاهای شیرین بیشتر باشد که می تواند منجر به سبک زندگی ناسالم در آن ها شود.

کاربرد آس سولفام پتاسیم در صنایع غذایی

کاربرد اصلی و عملکرد اولیه این افزودنی در محصولات غذایی به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی بدون کالری می باشد. این ماده شیرینی شدیدی به محصولات غذایی اضافه می کند و همینطور به افزایش طعم کلی غذا نیز کمک می کند. آسه سولفام پتاسیم به دلیل نداشتن کالری و شیرینی نسبتا بالای آن نسبت به شکر، به عنوان جایگزین در فرمولاسیون محصولات غذایی استفاده می گردد. همانطور که گفته شد این ماده در طیف گسترده ای از سطوح pH و دما، پایداری خود را حفظ می کند و در برابر حرارت نیز مقاوم است از این رو یک افزودنی بسیار کاربردی در محصولات کنسروی و پخته شده به شمار می آید. از آنجایی که این شیرین کننده در بدن متابولیزه نمی شود، بر میزان قند خون و یا تولید انسولین نیز اثری ندارد از این رو افرادی که مبتلا به بیماری های قندی و دیابت هستند می توانند از محصولات حاوی این ماده در محدوده مجاز استفاده کنند. همچنین Acesulfame K در پوشاندن طعم تلخ ناشی از سایر مواد نیز تاثیر دارد. در ادامه به کاربرد این افزودنی پرکاربرد در برخی از محصولات غذایی اشاره می کنیم.

• از آنجایی که آسه سولفام پتاسیم یک طعم شیرینی متعادل و پایدار ایجاد می کند، از ترکیب این ماده با سایر شیرین کننده های مصنوعی همچون آسپارتام و سوکرالوز در شیرین کننده های رومیزی استفاده می شود.
• در انواع نوشیدنی ها و نوشابه های کم کالری و یا بدون کالری از این شیرین کننده به عنوان جایگزینی برای شکر استفاده می گردد.
• معمولا در آدامس های بدون قند از این شیرین کننده استفاده می شود چرا که طعم شیرین ماندگاری بدون کمک به پوسیدگی دندان فراهم می سازد.
• در محصولات پخته شده همچون کیک ها، شیرینی ها و کوکی ها به دلیل تحمل دمایی بالایی که دارد و همچنین برای افزایش شیرینی استفاده فراوانی می شود.
• از این افزودنی می توان در محصولات لبنی کم چرب و یا بدون قند مانند بستنی، ماست و شیر طعم دار استفاده نمود.
• همچنین از آن در چاشنی ها و سس هایی همچون سس های سالاد، باربیکیو و سس کچاپ استفاده می شود.

کاربرد آس سولفام پتاسیم در صنایع آرایشی و بهداشتی

• محصولات مراقبتی از دهان و دندان: این ماده قدرت پایداری در طعم را هم دارد؛ به دلیل پایداری بالایی که در برابر دما و اسیدیته دارد، در محصولاتی که شرایط نگهداری سخت تری دارند، کاربرد ویژه ای دارد. در دهان شویه ها و خمیر دندان ها به همین دلیل و همچنین داشتن طعم شیرین مطلوب آن، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به جلوگیری از رشد باکتری های مضر دهانی کمک می کند و پوسیدگی برای دندان ها ایجاد نمی کند. 
• محصولات آرایشی: آسه سولفام پتاسیم در محصولات آرایشی به ویژه در رژلب ها استفاده می شود تا طعم ناخوشایندی که سایر مواد شیمیایی ایجاد می کنند را بپوشاند و حس بهتری به مصرف کنندگان القا کند.

کاربرد آس سولفام پتاسیم در صنایع دارویی

• فرمولاسیون های دارویی: همانطور که در بالا اشاره شد به دلیل تحمل حرارتی این ماده، در تولید داروهای شربتی که ممکن است در معرض گرما قرار گیرند، بسیار ایده آل می باشد. همچنین در تولید قرص های جویدنی و داروهای مایع به عنوان پوشاننده طعم تلخ دارو استفاده شده و مصرف اینگونه داروها را برای بیماران به ویژه کودکان، آسان تر می کند. از آنجایی که این ماده در بدن تجزیه نمی شود و به صورت کامل از طریق ادرار دفع می شود، برای مصارف دارویی ایمن تلقی می گردد. همچنین به دلیل عدم تاثیر بر روی قند خون، برای بیماران دیابتی مناسب می باشد.
• مکمل های غذایی: این شیرین کننده در ویتامین ها و مکمل های غذایی مورد استفاده قرار می گیرد تا تجربه مصرفی بهتری فراهم کند.

آس سولفام پتاسیم و دیگر شیرین کننده های مصنوعی

در دنیای امروز از شیرین کننده های مصنوعی که عمدتا کم کالری و یا بدون کالری هستند به طور گسترده در صنایع غذایی و نوشیدنی به عنوان جایگزینی برای قند استفاده می شود. Acesulfame Potassium نیز یکی از این شیرین کننده های مصنوعی بدون کالری می باشد که شدت شیرینی بسیار بالایی دارد و به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارد محبوبیت گسترده ای در صنایع غذایی پیدا کرده است. در زیر مقایسه ای بین آسه سولفام پتاسیم با دیگر شیرین کننده های مصنوعی داریم:

آس سولفام پتاسیم و آسپارتام: آسپارتام یکی دیگر از شیرین کننده های مصنوعی محبوب است که شیرینی آن 200-180 برابر بیشتر از شکر است و همانند آسه سولفام در بسیاری از محصولات غذایی و نوشیدنی ها مصرف می گردد. آسه سولفام پتاسیم برخلاف آسپارتام پایداری بالایی در برابر حرارت دارد و نیز کالری مصرفی آن صفر می باشد اما آسپارتام کالری مشابه با شکر دارد.

آس سولفام پتاسیم و سوکرالوز: سوکرالوز نیز همانند آسه سولفام پتاسیم یک شیرین کننده مصنوعی با کالری صفر می باشد. این شیرین کننده حدودا 600 برابر شیرین تر از شکر می باشد. مانند Acesulfame Potassium در برابر حرارت پایدار می باشد و در پخت و پز مصرف می شود، اما از نظر طعم و قیمت با آسه سولفام پتاسیم کمی متفاوت است و گران تر می باشد.

آس سولفام پتاسیم و ساخارین: از دیگر شیرین کننده های مصنوعی می توان به ساخارین اشاره کرد. ساخارین بدون کالری می باشد و همچون Acesulfame Potassium، نسبتا پایدار است و ماندگاری بالایی دارد. این شیرین کننده حدود 400-300 برابر شیرین تر از شکر می باشد.

آس سولفام پتاسیم و استویا: استویا یک شیرین کننده طبیعی می باشد که حدود 300-50 برابر شیرین تر از شکر است. این شیرین کننده اخیرا به دلیل محتوای صفر کالری و منشا طبیعی آن محبوبیت پیدا کرده است. برخلاف آسه سولفام پتاسیم که دارای مشخصات طعمی خنثی می باشد، استویا می تواند طعمی تلخ داشته باشد.

آیا آس سولفام پتاسیم ایمن است؟

این افزودنی در سال 1983 برای اولین بار در اروپا مورد تایید واقع شد. پنج سال بعد در سال 1988 نیز FDA این ماده را تایید کرده و به عنوان یک شیرین کننده بی خطر در محصولات غذایی مختلف مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر سازمان غذا و داروی ایالت متحده، سازمان ایمنی غذای اروپا (EFSA) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز تایید کرده اند که آسه سولفام پتاسیم در محدوده مصرف معین شده برای سلامتی انسان خطری ندارد. با این حال به دلیل تفاوت های فردی که در میان افراد وجود دارد ممکن است برخی از مردم به شیرین کننده های مصنوعی واکنش های آلرژیک نشان دهند از این رو باید به هنگام مصرف افزودنی های غذایی تعادل را رعایت کنیم و در صورت داشتن نگرانی، قبل از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنیم. شرکت یکتا شیمی آزما ارائه دهنده مواد اولیه باکیفیت و مقرون به صرفه شما را در چالش هایی که ممکن است مواجه شوید همراهی می کند. جهت خرید و اطلاع از قیمت آس سولفام پتاسیم با ما در ارتباط باشید.