سوکرالوز

سوکرالوز چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

امروزه شیرین کننده های مصنوعی به عنوان جایگزینی برای قند به شمار می روند. استفاده بیش از حد قند در رژیم غذایی، اثرات مضری بر روی متابولیسم و سلامت کلی بدن دارد از این رو مردم از شیرین کننده های مصنوعی کم کالری و یا شیرین تر از شکر استفاده می کنند تا با مقدار دوزیج و کالری کمتر به طعم دلپذیر شیرینی دست یافته و نیز کالری مصرفی خود را کنترل کنند. در ادامه به معرفی یک شیرین کننده مصنوعی رایج و پرکاربرد می پردازیم. سوکرالوز (Sucralose) یک افزودنی غذایی بدون کالری است که در دسته شیرین کننده های مصنوعی قرار می گیرد. همانند سایر شیرین کننده های بدون کالری، سوکرالوز به شدت شیرین می باشد و حدود 600 برابر شیرین تر از شکر است از این رو مقدار دوزیج بسیار کمتری از آن به نسبت شکر استفاده می شود. این افزودنی به شکل یک پودر سفید رنگ کریستالی است که در آب، متانول و الکل حل می شود. خوب است بدانید این ماده در ایالات متحده با نام تجاری Splenda شناخته می شود.

سوکرالوز و دیابت

از آنجایی که این شیرین کننده به عنوان جایگزینی برای قند به کار می رود شاید برایتان سوال شود آیا افراد مبتلا به دیابت می توانند آن را مصرف کنند؟ در جواب این سوال باید گفت بله می توانند. غذاها و نوشیدنی هایی که در آن ها سوکرالوز به کار رفته است اغلب برای افراد مبتلا به دیابت به عنوان جایگزینی برای محصولات شیرین شده با قند در نظر گرفته می شود. با این کار این افراد می توانند لذت چشیدن طعم شیرینی را از خود دریغ نکنند. تحقیقات گسترده نشان داده این ماده سطح گلوکز خون را افزایش نمی دهد و روی آن تاثیر چندانی نمی گذارد. به طور کلی در صورت مصرف متعادل، شیرین کننده های غیرمغذی (کم کالری و یا بدون کالری) می توانند جایگزین قابل قبولی برای شیرین کننده های مغذی (حاوی کالری مانند شکر و عسل) باشند. استفاده از این نوع شیرین کننده ها تاثیر قابل توجهی بر مدیریت قند خون ندارد اما می تواند دریافت کالری و کربوهیدرات را کاهش دهد. مصرف شیرین کننده های کم کالری و بدون کالری همچون Sucralose برای افراد مبتلا به دیابت توسط انجمن دیابت کانادا و انگلستان تایید شده است.

سوکرالوز در رژیم کتوژنیک

قبل از اینکه به جزئیات این موضوع بپردازیم بیایید ابتدا به تعریف رژیم کتو بپردازیم. شاید اسم این رژیم به گوشتان خورده باشد و یا حتی از اطرافیانتان از این رژیم استفاده کرده باشند.

به طور کلی تعریف رژیم کتوژنیک چیست؟ رژیم کتوژنیک یک برنامه غذایی کم کربوهیدرات و پرچربی است. در این رژیم اساسا شما در حال تعویض مواد اولیه پرکربوهیدرات همچون ماکارونی و نان با موادی مثل بیکن، کره و آووکادو هستید. درواقع هدف برنامه کتو این است که بدن شما را در حالت کتوزیس قرار دهد. در حالت کتوزیس بدن شما به جای کربوهیدرات، چربی را می سوزاند و از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می کند. در این حالت بدن به ذخایر چربی نفوذ کرده و سریع تر از حالت عادی چربی می سوزانید. حال این سوال مطرح می شود، آیا Sucralose در رژیم غذایی کتو می تواند استفاده شود و یا به اصطلاح کتو دوست (keto friendly) است؟ تحقیقات در گذشته نشان می داد بله می تواند استفاده شود اما تحقیقات جدیدتر تا حدودی مخالف آن بودند. ما در اینجا به بررسی هر دو استدلال پیرامون این موضوع می پردازیم. 

چرا برخی معتقد هستند این افزودنی در رژیم کتو می تواند استفاده شود؟ درواقع هدف اصلی این رژیم پرهیز از مصرف قند و کربوهیدرات ها می باشد. از آنجایی که این شیرین کننده اساسا بدون کالری است و هیچ قند و یا کربوهیدراتی ندارد پس اعتقاد بر این بود که سوکرالوز در رژیم های غذایی کتوژنیک کاملا خوب است. با این حال آیا این ماده واقعا کتو دوست است؟ درست است که این ماده قند و کربوهیدراتی ندارد اما درواقع هدف نهایی کاهش مصرف قند این است که سطح انسولین افزایش پیدا نکند. این بدان معنی است که بدن وارد حالت کتوزیس شده و به جای گلوکز، از چربی به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می کند. از طرفی اگر سطح انسولین افزایش پیدا کند، از تجزیه چربی جلوگیری به عمل آورده می شود و در این زمان بدن از حالت کتوزیس خارج می شود. قبلا تصور میشد این شیرین کننده ی بدون قند و کالری بر سطح انسولین تاثیری نمی گذارد چرا که حاوی قند نیست اما تحقیقات جدید نشان داده ماجرا به همینجا ختم نمی شود. در این حالت یک سوال پیش می آید:

چرا سوکرالوز برای رژیم کتوژنیک چندان توصیه نمی شود حتی با اینکه از نظر فنی تایید شده است؟

تحقیقات جدیدتر نشان داده این شیرین کننده آنطور که تصور می شد با این رژیم سازگاری چندانی ندارد. اگر بخواهیم دقیق تر به این موضوع بپردازیم باید گفت Sucralose برخلاف تصور می تواند سطح انسولین شما را کمی افزایش دهد. شاید با خود بگویید این ماده حاوی هیچ قندی نیست پس چگونه این اتفاق صورت می گیرد؟ برخی مطالعات نشان داده صرفا درک طعم شیرینی حتی بدون اینکه قندی در دسترس باشد، می تواند پاسخ انسولین را در بدن ایجاد کند. این پاسخ اگرچه به اندازه زمانی که شکر مصرف می کنید قوی نمی باشد اما همچنان می تواند مانعی برای حالت کتوزیس باشد. چرا که هدف اصلی این رژیم، پایین نگه داشتن سطح انسولین و ثابت ماندن آن، برای استفاده از منابع چربی است. پس در نتیجه اگر بخواهیم واقع بینانه این موضوع را بررسی کنیم، سوکرالوز سازگاری چندانی با رژیم کتوژنیک ندارد و اگر می خواهید طبق اصول درست این رژیم را ادامه دهید بهتر است از این افزودنی در برنامه رژیم کتوژنیک خود استفاده نکنید.

کاربرد سوکرالوز در صنایع غذایی

این شیرین کننده فوق العاده پایدار است از همین رو در طیف گسترده ای از محصولات غذایی استفاده می شود. اغلب محصولات حاوی Sucralose تحت عنوان های بدون قند (Sugar free)، لایت (Lite) یا کالری صفر (Zero calorie) برچسب گذاری می شوند. این حالت معمولا نشان دهنده ی استفاده از شیرین کننده مصنوعی در محصول است. در اینجا برخی از محصولاتی که حاوی این افزودنی هستند را نام می بریم:

• در انواع نوشیدنی ها همچون برخی از نوشابه های رژیمی، آبمیوه ها، چای سرد رژیمی و برخی از آب های گازدار
• در سس ها و سیروپ های بدون قند
• در آدامس و یا محصولات شکلاتی بدون قند 
• در پروتئین بارها و شیک های رژیمی
• در انواع بستنی ها و دسرهای یخ زده
• در بسیاری از محصولات پخته شده ی بدون قند
• در محصولات لبنی همچون ماست ها
• در آبنبات های سفت بدون قند، برخی پاپکورن ها و شکلات های رژیمی

کاربرد این ماده به صنایع غذایی محدود نمی شود چرا که در خمیردندان ها، قرص ها و ویتامین ها نیز یافت می شود.

برندهای گوناگونی از سوکرالوز در سراسر جهان وجود دارد که از جمله معروف ترین های آن در بازار ایران می توان به برند کامبو (Kanbo)، جینهه (JINHE) و یا ماردین (Mardin) اشاره نمود. برای خرید انواع برندهای مختلف سوکرالوز با تیم فروش شرکت یکتا شیمی آزما در ارتباط باشید.

آیا مصرف این شیرین کننده ایمن است؟

بیش از 100 مطالعه ایمنی که در طول 20 سال انجام گرفته است نشان می دهد که سوکرالوز ماده ای ایمن است. در سال 1999 سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از آن را به عنوان یک شیرین کننده همه منظوره مجاز اعلام کرد به این معنی که برای استفاده در انواع غذاها و نوشیدنی ها تایید شده است. مصرف روزانه قابل قبول (ADI) آن، 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد. بهتر است از این شیرین کننده تنها در محدوده مجاز آن استفاده کرد چرا که مصرف بیش از حد این ماده عوارض جانبی با خود به همراه دارد. شواهد نشان می دهد مصرف پی در پی و بیش از حد Sucralose، ممکن است سطح انسولین را تغییر دهد، محرک میگرن باشد، فلور مفید روده را کاهش دهد و حتی ممکن است در افزایش ریسک برخی سرطان ها نقش داشته باشد. تیم فنی یکتا شیمی آزما مفتخر است در صورت داشتن هرگونه چالش راجع به این شیرین کننده ی پرکاربرد، در کنار شما باشد.