پروپیلن گلیکول
پروپیلن گلیکول چیست؟
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) یا همان مونو پروپیلن گلیکول (MPG) مایعی غلیظ، بی رنگ و تقریبا بدون بو و مزه است. این ماده با خواص امولسیون کنندگی، قوام دهندگی و رطوبت رسانی در بسیاری از محصولات فرآوری شده استفاده می شود و به آن ها کمک می کند بافت خود را حفظ کنند. منشا ساخت این ماده به طور معمول از نفت می باشد؛ اگرچه برخی شرکت های تولید کننده، آن را از گیاهانی همچون کلزا و سویا نیز می سازند. یک نکته ی جالبی که خوب است به آن دقت داشته باشید این است که از نظر شیمیایی نام صحیح پروپیلن گلیکول، 1,2-Propanediol (1,2-پروپاندیول) است. پروپیلن گلایکول در گریدهای مختلفی ساخته می شود. گرید خوراکی آن در محصولاتی نظیر نوشابه، چاشنی ها، محصولات پخته شده و ... به کار می رود. در این گرید، این افزودنی مانع انباشتگی مواد پودری شده و از آنها در برابر رطوبت محافظت می کند و همچنین سبب افزایش طعم می شود. گرید صنعتی آن در محصولات آرایشی بهداشتی به عنوان عامل مرطوب کننده، تثبیت کننده و حلال استفاده می شود و در محصولاتی همچون شامپو، عطرها و ... کاربرد دارد. گرید دارویی بالاترین خلوص را در بین باقی گریدها دارد. در این گرید، از پروپیلن گلیکول می توان به عنوان تثبیت کننده در فرمول های دارویی استفاده کنید. گریدهای مختلف پروپیلن گلیکول را از کجا بخریم؟ شرکت یکتا شیمی آزما تامین کننده انواع مواد اولیه و افزودنی ها، گریدهای مختلف پروپیلن گلایکول در انواع برندهای ایرانی و خارجی را به همراه ارائه برگه آنالیز، MSDS و دیگر اطلاعات، در اختیار مشتری قرار می دهد.
تفاوت پروپیلن گلیکول و دی پروپیلن گلیکول
همانطور که گفته شد پروپیلن گلیکول یا همان (MPG) مایعی بی رنگ و بی بو است که فرمول شیمیایی آن C3H8O2 است و دارای یک ایزومر می باشد. از طرفی دیگر دی پروپیلن گلیکول یا همان (DPG) یک محصول جانبی از تولید MPG است که فرمول آن C6H14O2 می باشد. DPG نیز به شکل مایعی بی رنگ و تقریبا بی بو می باشد و دارای دو ایزومر است. دی پروپیلن گلایکول به عنوان حلال در عطرها، برای تولید لایه های جوهر، در صنعت چرم و ... استفاده می گردد.
کاربرد پروپیلن گلیکول در صنایع غذایی
پروپیلن گلیکول کاربردهای متنوعی در صنایع غذایی و دیگر صنایع دارد.
- این افزودنی با خواص غلیظ کنندگی خود، سبب غلیظ شدن غذاها شده و بافت، طعم و حس دهانی محصولات را بهبود می بخشد.
- با خاصیت امولسیفایری که ایفا می کند، موادی که به طور معمول با هم مخلوط نمی شوند (مانند آب و روغن) را بهم متصل می کند و غالباً در غذاهای کم چرب از آن استفاده می گردد.
- یکی دیگر از ویژگی های شگفت انگیز این ماده، خاصیت تثبیت کنندگی آن است که از طریق این خاصیت فرآیند امولسیون را تثبیت می کند تا محصول قوام خود را حفظ کند. به طور مثال سس مایونز (حاوی روغن، آب و ...) ممکن است به امولسیفایر و تثبیت کننده نیاز داشته باشد.
- این ماده به عنوان یک عامل ضد کلوخه عمل می کند و سبب جلوگیری از ایجاد کلوخه در محصولاتی نظیر کیک و کلوچه می شود.
- سبب حفظ رطوبت محصولات غذایی شده و همچنین ظاهر غذا را بهبود می بخشد.
- با خاصیت آنتی اکسیدانی خود، عمر مفید مواد غذایی را افزایش می دهد.
کاربرد پروپیلن گلیکول در صنایع آرایشی بهداشتی
پروپیلن گلیکول با خواص نرم کنندگی، مرطوب کنندگی، نگهدارندگی و ... در انواع محصولات آرایشی، مراقبت از مو، مراقبت از پوست و ... نقش مهمی ایفا می کند.
- محصولات مراقبت از پوست: Propylene Glycol فواید بسیاری برای پوست دارد. این ماده خاصیت آبرسانی دارد یعنی آب را از پوست می کشد و آن را به لایه های بیرونی می دهد تا پوست انعطاف پذیرتر و سالم تر به نظر برسد. این ماده به حفظ رطوبت در پوست کمک می کند؛ همچنین به کاهش ضخامت محصول کمک کرده و سبب یکنواخت شدن آن می شود. علاوه بر این به دلیل خاصیت ضد میکروبی، از رشد میکروارگانیسم ها جلوگیری به عمل آورده و می تواند سبب افزایش ماندگاری محصولات مراقبت از پوست شود. این ماده دارای خاصیت ضد پیری نیز می باشد.
- محصولات مراقبت از مو: با خاصیت نرم کنندگی خود، موها را نرم می کند از این رو گره موها به راحتی باز می شود و وز موها را می گیرد. محصولات موی حاوی پروپیلن گلیکول به مو کمک می کنند تا رطوبت برای مدت طولانی حفظ شود و از خشکی و آسیب مو جلوگیری به عمل می آورند.
- در انواع عطرها: از آنجایی که این ماده مایعی بی رنگ و بدون بو می باشد، به طور کلی بر رنگ و بوی محصولی که در آن استفاده می شود تاثیری ندارد از این رو به عنوان فیکساتور و حلال، در عطرها و اسپری های بدن استفاده می گردد. این ماده باعث پیوند مواد معطر مورد استفاده در عطر می شود بنابراین به عنوان یک عامل تثبیت کننده در عطرها عمل می کند. از آنجایی که این ماده به طور کامل در آب حل می شود، ترکیبات رایحه را به خوبی حل کرده و ثابت می کند و به خوبی نقش خود را در قالب یک تثبیت کننده موثر انجام می دهد. همینطور به دلیل خاصیت مرطوب کنندگی خود، بوی عطر را برای مدت طولانی حفظ می کند.
کاربرد پروپیلن گلیکول در صنایع دامپروری و خوراک دام
ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که Propylene Glycol چگونه می تواند به عنوان خوراک دام عمل کند؟ استفاده از این ماده ی غنی از انرژی به عنوان خوراک به طور کلی در روزهای قبل و بعد از زایمان توصیه می گردد. این ماده می تواند سبب تثبیت متابولیسم گاو شود. پروپیلن گلایکول 100% قابل هضم می باشد و سبب افزایش ترشح انسولین می شود. علاوه بر این نسبت بین استیک اسید و پروپیونیک اسید را در شکمبه بهبود می بخشد و از گلوکونئوژنز (تولید گلوکز و در نتیجه تولید انرژی) پشتیبانی می کند که در نهایت سبب تامین انرژی شیردوش های تازه می شود. با این حال کشاورزان اغلب بر این باورند که طعم گلیکول پروپیلن برای گاوها چندان خوشایند نمی باشد و از این رو تاثیر منفی به عنوان مصرف دامی دارد. بنابراین باید پروپیلن گلایکول را از طریق کنسانتره یا از طریق TMR (جیره ی غذایی کاملا مخلوط برای دام) تجویز کنند. استفاده از این ماده به عنوان خوراک دام می تواند با فوایدی همراه باشد از جمله:
- شروع شیردهی بدون مشکل به دلیل اشتهای زیاد و شرایط خوب
- کیست های کمتر و باروری بهتر
- کبدی سالم تر و در نهایت عمری طولانی تر
کاربرد پروپیلن گلیکول در دیگر صنایع
- این ماده به عنوان یک حل کننده رایج دارویی در داروهای موضعی، تزریقی و خوراکی کاربرد دارد.
- می تواند سبب تثبیت داروها و حذف رطوبت اضافی از آن ها گردد و در نتیجه سبب افزایش ماندگاری شود.
- از Propylene Glycol به عنوان یک عامل تثبیت کننده در ویتامین ها استفاده می شود.
- این ماده در صنعت نفت و گاز در نقش ضد خوردگی عمل می کند چرا که پروپیلن گلیکول با عملکرد بازدارنده خوردگی سطوح فلزی می تواند از دکل های حفاری، خطوط لوله و سایر بخش های فلزی محافظت کرده و طول عمر تجهیزات را افزایش دهد.
- می تواند در ضد یخ ها استفاده شود زیرا قدرت کاهش نقطه ی انجماد آب را دارد و این ویژگی مانع از یخ زدگی خواهد شد.
- در صنایع رنگ و پلاستیک نیز به عنوان حلال مصرف زیادی دارد.
- از این ماده در ایجاد دود مصنوعی در نمایش های تئاتر و یا تظاهرات آتش نشانی استفاده می گردد.
- پروپیلن گلیکول به عنوان یک عامل مرطوب کننده در سیگار استفاده می شود یعنی آب را به دام انداخته و سبب مرطوب نگه داشته شدن تنباکو می شود و بدین صورت از خشک شدن سیگار جلوگیری به عمل آورده می شود.
مضرات پروپیلن گلیکول
این افزودنی برای استفاده در مقادیر معینی در محصولات غذایی، آرایشی-بهداشتی و دارویی تایید شده است. اگر از محصولات غذایی، آرایشی و یا دارویی حاوی پروپیلن گلایکول استفاده می کنید، در معرض این ماده قرار خواهید گرفت اما در این مقادیر به طور کلی مضر تلقی نمی شود. افرادی که در صنایعی کار می کنند که از Propylene Glycolاستفاده می شود، ممکن است با لمس و یا استنشاق غبار ناشی از آن، در معرض این ماده قرار بگیرند با این وجود، این مواجهه ها در سطوح پایینی از این افزودنی قرار دارد. پس از قرار گرفتن در معرض این ماده (چه از طریق تنفس بخارات حاوی این ترکیب، چه تماس مستقیم و یا خوردن محصولات حاوی آن)، پروپیلن گلایکول وارد جریان خون می شود. به طور کلی این ماده در حدود 48 ساعت در بدن تجزیه می شود با این حال مطالعات نشان داده که ممکن است اگر برای مدتی به طور مکرر چشم، دهان، بینی یا پوست شما در معرض پروپیلن گلایکول قرار داشته باشد، دچار تحریک پوست و چشم شده و ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوید. همچنین ممکن است باعث سردرد، سرگیجه و از حال رفتن نیز شود.
آیا این افزودنی ایمن است؟
سازمان غذا و دارو (FDA) پروپیلن گلیکول را تحت عنوان یک افزودنی بی خطر طبقه بندی کرده است این بدان معناست که این ماده برای استفاده در محصولات غذایی، لوازم آرایشی بهداشتی و داروها، به طور کلی قابل قبول می باشد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، میزان مصرف صحیح پروپیلن گلایکول در رژیم غذایی 25 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد. جهت اطلاع از قیمت و خرید این افزودنی پرکاربرد ، ارتباط با ما مراجعه نمایید و با ما در تماس باشید.