مالتودکسترین

مالتودکسترین چیست؟

مالتودکسترین (Maltodextrin) یکی از افزودنی های غذایی است که هم به شکل پودری سفید رنگ و هم به صورت مایع وجود دارد. این ماده با استفاده از دوغاب نشاسته ذرت به عنوان ماده اولیه ساخته می شود و می تواند از نشاسته سیب زمینی، گندم، جو دوسر، تاپیوکا و برنج نیز تولید شود. این افزودنی در آب محلول است و نسبت به اکثر هیدروکلوئید های خوراکی ارزان تر بوده و محلول آن فاقد طعم و رنگ است. از آنجایی که این افزودنی توانایی تشکیل ژل و نگهداری آب را دارد، در محصولات غذایی به عنوان بهبود دهنده بافت، قوام دهنده، نگهدارنده آب و جایگزین چربی کاربرد داشته و احساس دهانی مطلوب را در محصولات ایجاد می کند. از جمله دیگر ویژگی های آن، محافظت در برابر اکسیژن، نگهدارنده بودن و کمک به افزایش طول عمر محصولات، افزایش حجم، ایجاد بافت، تشکیل فیلم، اتصال به اجزای ایجاد کننده طعم و چربی، براق کنندگی سطحی، کمک به پخش شوندگی و انحلال پذیری، کنترل انجماد و ممانعت از کریستالیزاسیون و ایجاد ویژگی های گسترش پذیری در محصول می باشد. ممکن است برخی مالتودکسترین را با دکستروز اشتباه بگیرند اما باید توجه داشته باشید دکستروز نام رایجی برای شکل طبیعی گلوکز یا همان (دی گلوکز) است اما مالتودکسترین درواقع پلی ساکارید است، یعنی از مولکول های گلوکز که به صورت زنجیره ای به یکدیگر متصل شده اند، تشکیل شده است. این افزودنی بر اساس (Dextrose Equivalent) یا همان DE طبقه بندی می شوند. هرچه مقدار DE بیشتر باشد، زنجیره گلوکز کوتاه تر، حلالیت بیشتر و طعم آن شیرین تر می شود. مالتودکسترین ها دارای DE بین 3 تا 20 هستند که متناسب با مقدار DE، می توانند طعم دار (نسبتا شیرین) و یا بی طعم باشند.

مالتودکسترین در صنایع غذایی

• این ماده به دلیل خواص قوام دهندگی، بهبود دهندگی، نگهدارندگی و ... کاربرد گسترده ای در صنایع غذایی دارد.
• علاوه بر افزایش حجم، به حفظ طعم، ظاهر و بافت غذا کمک می کند.
• با حفظ سطح رطوبت، به حفظ مواد غذایی و افزایش عمر مفید محصول کمک شایانی می کند.
• رطوبت زیادی را جذب نمی کند و در محصولات پخته همچون کیک به عنوان یک عامل ضد کلوخه عمل کرده تا رطوبت را حفظ کند و از سفت شدن آنها در طی زمان جلوگیری کند.
• در محصولات لبنی مانند بستنی، رشد کریستال های یخ را کنترل می کند.
• این ماده در غذاهای فرآوری شده همچون غذای کودک و محصولات غذایی پزشکی (همچون نوشیدنی های پروتئینی قبل از عمل جراحی) یافت می شود. درواقع ممکن است به افرادی داده شود که نمی توانند غذا را از طریق دهان بخورند و نیاز به تغذیه روده ای (از طریق لوله ای در معده) و تغذیه تزریقی (از طریق لوله ای در رگ ها) دارند.
• در فرمولاسیون غذاهای فوری خشک، محصولات پخته شده مانند شیرینی، نوشیدنی ها، غلات و تنقلات نیز استفاده گسترده ای دارد.
• در چاشنی ها و سس ها (مانند سس مایونز) برای ایجاد قوام ، به آن ها اضافه می گردد.
• این ماده در نقش جایگزین قند نیز عمل می کند.
• به دلیل قیمت مناسبی که دارد به طور فراوان در محصولاتی مانند غذاهای کنسروی، سوسیس و کالباس به کار می رود.
• در انواع محصولات مختلف می تواند به راحتی حل شود، پخش شود و ببندد.
• افزودن مالتودکسترین به مکمل های بدنسازی سبب افزایش انرژی، کمک به افزایش حجم عضلات و بهبود عملکرد ورزشکار می شود. البته بهتر است از این نوع از مکمل ها به میزان لازم استفاده گردد چرا که استفاده بیش از حد آن می تواند افزایش وزن به همراه داشته باشد.
• در تغذیه نوزادانی که ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز باشند، می تواند به عنوان جایگزینی برای لاکتوز استفاده شود؛ چرا که زمانی که لاکتوز مناسب نیست، می توان انرژی را از کربوهیدرات ها تامین کرد.
• این افزودنی می تواند یک ژل صاف و چربی مانند با ویسکوزیته بالا تشکیل داده و به عنوان جایگزینی برای چربی به کار رود.

مالتودکسترین در صنایع آرایشی و بهداشتی

این ماده کاربرد گسترده ای را در حوزه لوازم آرایشی و بهداشتی از خود به نمایش گذاشته است. سازگاری و طبیعت سازگار آن با پوست، این ماده را به یک انتخاب محبوب در این صنایع تبدیل کرده است. این افزودنی به عنوان یک عامل حجیم کننده در محصولات آرایشی پودری به کار می رود و به تقویت بافت و توزیع یکنواخت کمک می کند. علاوه بر این در فرمولاسیون محصولات آرایشی بهداشتی مایع، می تواند به عنوان یک عامل تثبیت کننده عمل کرده و از جدا شدن مواد جلوگیری به عمل آورد.

• محصولات مراقبت از پوست: این ماده جذب محصول را به پوست افزایش داده و ظاهری غیرچرب از خود به جا می گذارد. در انواع لوسیون ها و کرم ها برای کاهش چربی، بهبود قوام و حفظ رطوبت استفاده می گردد. افزودن مالتودکسترین به این نوع از محصولات می تواند باعث پراکندگی بهتر مواد شده و آن را به یک افزودنی پرکاربرد در سرم ها، مرطوب کننده ها و ضدآفتاب ها تبدیل کند.
•  محصولات مراقبت از مو: مالتودکسترین با خاصیت جذب روغنی که دارد، برای محصولات مراقبت از مو مناسب است. این ماده با خواص شگفت انگیز خود می تواند بافت محصولات حالت دهنده مو را بهبود ببخشد و سبب ایجاد چسبندگی سبک و پوشش طبیعی مات شود. همچنین در شامپوهای خشک برای افزایش شادابی و طراوت بخشیدن به موها، با جذب روغن اضافی در ریشه، استفاده می شود. تونیک تقویت‌ کننده رشد موی سر حاوی مالتودکسترین لدورا، از جمله محصولاتی است که در فرمولاسیون خود از این ماده بهره می برند.

مالتودکسترین و دیابت

مالتودکسترین شاخص گلیسمی (GI) بالاتری نسبت به شکر دارد و در مدت کوتاهی پس از خوردن غذاهای حاوی این افزودنی شاهد افزایش شدید قند خون خواهیم بود. به طور کلی شاخص گلیسمی به چه معناست؟ شاخص گلیسمی یا همان شاخص قند، مقدار قندی که پس از خوردن کربوهیدرات در بدن آزاد می شود را نشان می دهد. وقتی GI بالا است، یعنی قند موجود در غذاها به سرعت وارد جریان خون می شود و بدن آن ها را جذب می کند در نتیجه مقدار زیادی انسولین نیز در بدن آزاد می گردد. افزایش قند خون می تواند مشکلات جدی برای افراد مبتلا به دیابت ایجاد کند. این مشکلات زمانی رخ می دهد که سطح قند خون برای مدت زمان طولانی بالا بماند و یا به سطح بسیار بالایی برسد. مصرف آن در مقادیر بسیار کم خطری ایجاد نمی کند با این حال افراد مبتلا به دیابت باید به طور خاص مراقب میزان مصرف خود باشند.

آیا این افزودنی ایمن است؟

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به طور کلی مالتودکسترین را به عنوان یک افزودنی ایمن غذایی به شمار می آورد. این افزودنی در ارزش غذایی، به عنوان بخشی از تعداد کل کرهیدرات های غذا گنجانده شده است. مطالعاتی نشان داده این ماده ممکن است بر تعداد باکتری های خوب روده تاثیر بگذارد و سبب بالا رفتن ریسک ابتلا به بیماری های التهابی روده شود. در افرادی که به این افزودنی حساسیت دارند می تواند باعث واکنش های آلرژیک، بثورات پوستی و نفخ شود. به طور کلی منابع اولیه و اصلی Maltodextrin، ذرت، برنج و سیب زمینی می باشد اما تولیدکنندگان ممکن است در برخی موارد از گندم استفاده کنند؛ از این رو افراد مبتلا به بیماری سلیاک (عدم تحمل گلوتن) باید توجه داشته باشند مالتودکسترین مشتق شده از گندم ممکن است حاوی مقادیری از گلوتن باشد بنابراین بهتر است این افراد قبل از مصرف محصولات غذایی حاوی Maltodextrin، از متخصص های تغذیه مشاوره بگیرند. شرکت یکتا شیمی آزما تامین کننده انواع برندهای مالتودکسترین از جمله اورکم، FIC، زر و ... می باشد. جهت خرید و مشاوره در رابطه . برای اطلاعات بیشتر با تیم فنی ما تماس بگیرید.