فرمالدهید

فرمالدهید چیست؟

فرمالدهید (Formaldehyde) یک آلدهید یا آلدئید (Aldehyde) ساده می باشد که به طور طبیعی در محیط وجود دارد و به طور گسترده در صنایع گوناگون به کار می رود. هنگامی که فرمالدهید در آب حل می شود فرمالین (Formalin) نامیده می شود از این رو با این نام نیز شناخته می شود. این ماده شیمیایی که به صورت صنعتی تولید می شود، دارای بوی قوی، بی رنگ و قابل اشتعال می باشد. نام علمی آن، متانال (Methanal) می باشد و فرمول مولکولی آن CH2O است. در طی پوسیده شدن مواد گیاهی در خاک و طی فرآیندهای شیمیایی عادی در بسیاری از موجودات زنده تولید می گردد. فرمالدئید محصول جانبی احتراق می باشد از این رو در دود تنباکو نیز یافت می شود. به طور کلی افراد با استنشاق هوای آلوده از منابعی همچون محصولات چوبی فشرده، دود اگزوز خودروها و دود تنباکو و یا جذب مایعات حاوی آن از طریق پوست، در معرض این ماده قرار می گیرند. از این ماده به عنوان محلول ضد عفونی کننده برای ضد عفونی کردن فضای داخلی سردخانه ها استفاده می گردد. کارگرانی که در کارخانه های تولیدکننده متانال کار می کنند، تکنسین های آزمایشگاهی و یا کارمندان سردخانه به طور کلی ممکن است نسبت به دیگر افراد عادی در معرض سطوح بالاتری از متانال قرار گیرند.

فرمالدهید چگونه تولید می شود؟

فرآیند تولید این ماده شیمیایی به طور معمول شامل مراحل زیر می باشد:

1. آماده سازی متانول: ماده اولیه برای تولید فرمالدهید، متانول می باشد که از گاز طبیعی و یا زیست توده به دست می آید. خلوص متانول برای تولید موثر Formaldehyde اهمیت بسیاری دارد چرا که ناخالصی های موجود در متانول ممکن است بر عملکرد کاتالیزور و نیز عملکرد کلی فرآیند تولید اثر بگذارد.
2. اکسیداسیون کاتالیزوری: از رایج ترین روش های تولید فرمالدهید، می توان به اکسیداسیون کاتالیزوری متانول اشاره نمود. در این فرآیند می توان از فلز نقره و یا مخلوطی از سایر فلزها (مانند اکسید آهن و مولیبدن) به عنوان کاتالیزور استفاده کرد.
3. خالص سازی و تثبیت کردن: فرمالدهید تولید شده در مرحله اکسیداسیون کاتالیزوری، به طور معمول به شکل گاز مخلوط با بخار آب و سایر ناخالصی ها می باشد. پیش از آنکه بتوان از آن در مصارف گوناگون استفاده کرد، باید طی فرآیندهایی تصفیه و تثبیت گردد که شامل فرآیندهای تراکم و جذب برای جداسازی Formaldehyde از مخلوط گاز می باشد. پس از آن محلول آبی فرمالدهید حاصل با متانول تثبیت شده تا از پلیمریزاسیون جلوگیری گردد.
4. کنترل کیفیت: مرحله کنترل کیفیت و اقداماتی که در این مرحله صورت می گیرد در سراسر فرآیند تولید فرمالدهید ضروری می باشد. نظارت و آزمایش های منظم این امر را که محصول نهایی با مشخصات و استانداردهای لازم مطابقت دارد، تضمین می کند. پارامترهایی که برای اطمینان از کیفیت محصول به دقت بررسی می شوند شامل غلظت فرمالدهید، محتوای متانول و ناخالصی ها می باشند.

کاربردهای فرمالدهید در صنایع مختلف

این ماده شیمیایی یک ماده حیاتی است که به طور گسترده در صنایع مختلف به مصرف می رسد. فرآیند تولید آن برای صنایع گوناگونی همچون پلاستیک، رزین، ضد عفونی کننده و نساجی پیچیده و ضروری می باشد. از این ماده به صورت های مختلف در مصالح ساختمانی، در آزمایشگاه های پزشکی و به عنوان ضد عفونی کننده در سردخانه ها استفاده فراوانی می شود. در ادامه به برخی از کاربردهای آن می پردازیم.

1. در مصالح ساختمانی

یکی از رایج ترین کاربردهای این ماده استفاده از آن در صنعت ساختمان است. رزین های Formaldehyde به راحتی به چوب و ذرات چوبی متصل شده و تولید کنندگان را قادر می سازند تا تخته های چوبی ایجاد کنند. تولید کنندگان می توانند به جای دور ریختن و یا سوزاندن مقادیر بی شماری از خاک اره، تراشه ها و سایر محصولات جانبی چوبی، آن ها را با این نوع رزین ها فشرده و متصل کنند تا بتوانند تخته های چوبی و سایر محصولات چوبی تولید کنند. این رزین ها سبب محکم تر شدن تخته های چوبی شده و مقاومت آن ها را در برابر آتش افزایش می دهند. به جز محصولات چوبی از این رزین ها در تولید و ساخت لمینت ها، عایق ها، میزها، مبلمان، کفپوش و سایر قطعات ساختمانی استفاده می شود.

2. در پزشکی

از این ماده شیمیایی به عنوان یک ضد عفونی کننده استفاده می شود چرا که بسیاری از باکتری ها، قارچ ها و ... را از بین می برد. برخی از انگل ها و زگیل ها به وسیله فرمالدهید بهبود می یابند؛ همچنین از آن می توان در درمان عفونت هایی همچون عفونت های دستگاه ادراری استفاده نمود چرا که با استفاده از آن می توان از رشد باکتری ها جلوگیری به عمل آورد. این ماده به تولید برخی واکسن ها نیز کمک کرده و آن ها را استریل می کند.

3. در هواپیماها

همانطور که می دانید قطعات هواپیما نیازمند به دوام بسیار بالا و توانایی مقاومت در برابر دمای شدید هستند در همین راستا خواص شیمیایی رزین های Formaldehyde به بسیاری از قطعات هواپیما کمک می کند تا در عین سبکی، بادوام و مقرون به صرفه بودن، در برابر شرایط سرد و گرم مقاومت کنند. این رزین ها اهمیت بسیاری داشته و کارکرد حیاتی در اجزای مختلف هواپیما دارند؛ از این اجزا می توان به ارابه فرود، لنت ترمز، عایق هایی که خلا درها و پنجره ها را ایجاد می کنند تا به کابین ها فشار وارد شود و مسافران و خدمه پرواز را از شرایط خارجی در ارتفاعات در امان نگه دارد، می توان اشاره کرد. فارغ از ساخت قطعات هواپیما، فرمالدهید برای عملکرد درست موتور بسیار ضروری است. این ماده یک جزء رایج در روان کننده موتور به حساب می آید که باعث می شود بدون سایش قطعات با یکدیگر، خراب شدن و یا گرم شدن بیش از اندازه، موتور حرکت کند.

4. در خودروسازی

در صنایع خودروسازی با استفاده از فناوری هایی که فرمالدهید نقش اساسی در آن ها دارد، برای ساخت قطعات داخلی و زیر کاپوت استفاده می گردد که با کاهش وزن خودرو، سبب کارایی بالاتر سوخت می شود. علاوه بر این در تولید رنگ های پوششی شفاف، پرایمرهای بیرونی با دوام بالا، لنت ترمز، چسب های تایر و اجزای سیستم سوخت کاربرد دارد.

5. در صنایع غذایی

این ماده به طور طبیعی در بسیاری از محصولات غذایی مانند سیب، گلابی، اسفناج، دانه های قهوه و گوشت گاو و ماهی یافت می شود. از آنجایی که Formaldehyde دارای خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی می باشد، به کند کردن روند فساد محصولات غذایی کمک کرده و سبب تازه تر نگه داشتن این محصولات برای مدت طولانی تری می شود.

6. در پوشاک و منسوجات

رزین های مبتنی بر Formaldehyde می توانند در ساخت لباس کاربرد ویژه ای از خود نشان دهند. این رزین ها به اتصال رنگدانه ها و رنگ ها کمک کرده و سبب می شوند رنگ ها جلوه ی بهتری داشته باشند. در تولید بسیاری از لباس های مدرن از این رزین ها استفاده می شود تا به برجسته تر شدن رنگ ها و کاهش چروک شدن یا لکه شدن پارچه کمک کنند.

نکاتی که هنگام کار با فرمالدهید باید به آن توجه داشته باشید

• به هنگام کار با این ماده مراقب باشید تماس مستقیم با چشم نداشته باشد و در صورت تماس چشمی فورا و به مدت حداقل 30 دقیقه با آب فراوان شستشو دهید.
• در صورت تماس با پوست، لباس ها آلوده را به سرعت درآورده و آن ها را بشویید. همچنین پوست آلوده را با مقادیر فراوان آب و صابون شستشو دهید.
• از قرار گرفتن در معرض مستقیم بخارات آن جلوگیری کنید چرا که در صورت قرار گرفتن در معرض بیش از حد این ماده ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوید. در صورت بروز مشکلات تنفسی به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
• از آنجایی که محلول فرمالدهید 37 درصد نیز حاوی مقادیری از متانول می باشد، این ماده باید در ظروف با حجم زیاد و دور از حرارت و شعله نگهداری شود.
• در صورت نشت آن، هر منبع قابل اشتعال را از آن مکان دور کرده و ناحیه آغشته شده را با دستمال خشک کنید. بهتر است محل نشت با آب و صابون شسته شود.

هنگامی که نام این ماده کاربردی در مکالمه ای مطرح می شود، برای هر فردی مفهوم خاصی نمایان می شود. بسیاری از افراد درک محدودتری از این ماده دارند و برخی افراد نیز به یاد کاربرد آن به عنوان محلول ضد عفونی کننده می افتند. تولید Formaldehyde نه تنها برای متابولیسم بدن انسان ضروری می باشد بلکه در تولید و ساخت بسیاری از موادی که امروزه به طور منظم از آن ها استفاده می کنیم، کاربرد دارد. این ماده شیمیایی عنصر مهمی در دنیای امروزه به شمار می رود و با نقش مهمی که در صنایع گوناگون ایفا می کند سبب راحت تر شدن زندگی روزمره می شود. شرکت یکتا شیمی آزما با ارائه موادی با کیفیت و مقرون به صرفه، همواره در رفع چالش های احتمالی در کنار شما می باشد. جهت اطلاع از قیمت و خرید این ماده به بخش ارتباط با ما مراجعه نمایید.